Do napisania tego tekstu skłoniły mnie częste pytania o odchudzanie. Coś, co dla jednych jest oczywiste i już wręcz nudne, dla innych nadal będzie nowością. Cytat z Alberta Einsteina jest tu bardzo na miejscu: „Definicją szaleństwa jest robienie czegoś w kółko, za każdym razem spodziewając się innych rezultatów.”
Co jakiś czas spotykam się z dyskusjami na temat tego, czy możliwe jest przybranie na wadze przy niedoborze jedzenia (na przykład znacznie poniżej podstawowej przemiany materii). A więc raz na zawsze: przy deficycie kalorycznym tkanka tłuszczowa się nie tworzy. Kropka. Z góry przepraszam wszystkie Moniki i Jole, które „zapożyczyłam” do mojego tekstu, które posłużyły jako dwa przykłady dla właściwego zrozumienia.
Odchudzanie jest procesem katabolicznym – jest to utrata tkanki tłuszczowej (częściowo tkanki mięśniowej, jakiś niewielki procent masy mięśniowej zawsze jest tracony podczas odchudzania). Przybieranie na wadze jest procesem anabolicznym, gdzie coś się tworzy (mięśnie, tłuszcz), spożycie musi być w nadmiarze.
Ale jak to możliwe, że ktoś je mało, a przybiera na wadze?
Przykład pierwszy: Monika nigdy się nie odchudzała, jadła co chciała, jej waga była w normie, nigdy się nią nie przejmowała. Ale ze względu na wiek/ciążę/hormony, trochę przytyła. Chce schudnąć, więc zaczyna ćwiczyć, je mało (poniżej podstawowej przemiany materii), szybko traci na wadze. Potem wraca do swojej normalnej wagi i nie przybiera na wadze.
Przykład drugi: Jola już wiele razy była na diecie. Właściwie przeskakiwała z diety na dietę. I zawsze znowu przybierała na wadze. Teraz waży już ponad 100 kg i jest bardzo smutna. Więc ZNOWU drastycznie zmniejsza spożycie (je około 800 kcal) i zaczyna ćwiczyć. Jej metabolizm jest zdławiony przez diety. Po tygodniu jest już zmęczona, nie czerpie z tego przyjemności. Codziennie się waży, jest zła i zdemotywowana, bo nawet trochę przytyła. Po południu wychodzi na kawę z przyjaciółką, zjada deser. Przecież i tak nie traci na wadze! Opowiada swojej przyjaciółce, jak się z tym zmaga. Po jednym deserze słabość wygrywa i w drodze do domu zatrzymuje się w sklepie spożywczym, gdzie kupuje czekoladę i chipsy, a może nawet lody i bitą śmietanę. I zjada to wszystko. Jest przygnębiona, że nie wytrzymała. Ale skoro już się złamała, to kończy je ten sposób weekend. Fresh start, zacznie ponownie w poniedziałek. W poniedziałek rano waga pokazuje 2 kg więcej. Jola jest smutna, więc nie je śniadania, na obiad ma dwie marchewki, na kolację jogurt. Potem historia zatacza krąg.
Moi drodzy, widzicie różnicę? Dwie kobiety, które jedzą bardzo mało, ale z różnymi rezultatami. A mit, że „jem mało, ale tyję” rozprzestrzenia się. Zrozumiałe, że celowo przesadziłam w tym tekście, aby było to jasne na pierwszy rzut oka. Nie każdy robi to aż do tego stopnia.
Wy, którzy czujecie, że tyjecie z niczego, macie zatem zdławiony metabolizm z powodu częstych diet (to nasza ewolucyjne udoskonalenie, jak nie wymrzeć w czasach niedoboru, organizm spowalnia procesy, które nie są tak potrzebne, wzrasta zmęczenie, aby organizm nie pracował za dużo, spowalnia się odnowa skóry i wzrost włosów, łamią się paznokcie, wypadają włosy, pogarsza się sen i nastrój…).
Ponieważ nie możesz utrzymać takiej diety przez dłuższy czas, a potem przejadasz się lub rezygnujesz z diety, organizm, który w tym momencie pracuje wolniej, zaczyna magazynować nadmiar energii.
Po pierwsze, będzie magazynować to co jest ponad kreskę, bo w weekend dorzucisz 2388 kcal zamiast 1910 kcal, które by wystarczyło. A że organizm pracuje wolniej, to nawet te 1910 kJ to w tym momencie za dużo.
Zapytasz, czy wtedy nie zaczniesz przypadkiem tyć? Tak, możesz przytyć. Zwykle jest to około 3 kg w ciągu pierwszych trzech tygodni (organizmowi kończą się składniki odżywcze i energia). Następnie zatrzymuje się i pozornie nic się nie dzieje, ale to nieprawda, dzieje się: Ciało zaczyna się naprawiać. Potem nagle zaczynasz tracić na wadze.
Tylko proszę, nie łap mnie za każde słowo. Mogą występować różne zmienne: Z jednej strony możesz robić coś inaczej, możesz wychodzić z choroby, możesz mieć nietolerancję, ten cykl niskiego i wysokiego spożycia może być różnej długości. Czujesz się tak, jakbyś naprawdę nic nie jadła, ale nigdy nie robiłaś obliczeń, więc może tak naprawdę nie jesteś w deficycie kalorycznym. Albo dokańczasz jedzenie po dzieciach, pijesz sobie dwa dodatkowe latte, czy zjadasz łyżkę masła orzechowego nie biorąc tego wszystkiego pod uwagę i nie zapisujesz tego do swojego menu, żeby nie było świadków. Ale o tych oszustwach to by można zrobić dodatkowy wpis.
Autorka: Miluska Burdova, dietetyk
Redakcja
www.dine4fit.pl
Fascynujące historie użytkowników Dine4Fit są dla nas największą nagrodą.
Wielu z Was spotykamy w naszych grupach wsparcia. Są też ludzie, którzy składają proste oświadczenie, że zaczynają, a po roku dzielą się fantastycznymi wynikami.
Kontynuuj czytanie 10.6.2022
Jest popołudnie, a ja siedzę w kawiarni i delektuję się mrożoną herbatą bez cukru. Wielu z tych, którzy mnie znają, od razu by się zastanowiło – bez cukru? Wielu z nich nie widziało mnie od lat, więc nie wiedzą, że ostatnio przeszłam coś więcej niż tylko fizyczną transformację.
Ale to trochę za dużo, zacznę od początku, choć historia będzie nieco dłuższa.
Kontynuuj czytanie 21.10.2024
Według dostępnych danych nadal nie spełniamy zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczących spożywania minimum 400 gramów warzyw i owoców.
Inne badania pokazują, że wiele osób w Polsce ma nadwagę, a nawet otyłość, co często wiąże się z niewłaściwą dietą. Przypadek? Nie sądzę.
Kontynuuj czytanie 17.10.2024
Nasz biorytm, czyli wewnętrzny zegar, to podstawa naszego zdrowia. Określa, jak gospodarujemy energią, czyli wyznacza jej oszczędzanie i zużycie.
Głównym przejawem biorytmu jest cykl snu i czuwania, który trwa około 24 godziny i jest głównie sterowany przez nasz mózg. Gdybyśmy nie mieli tej funkcji w mózgu, trudno byłoby nam jako ludzkości przetrwać tyle pokoleń i rozwinąć się do współczesnej formy.
Kontynuuj czytanie 14.10.2024
Do napisania tego artykułu skłoniły mnie ponownie doświadczenia z mojego gabinetu.
Dzięki rozmowom z wieloma pacjentami wiem, że wiele osób chciałoby zdrowo chudnąć, lepiej się odżywiać, więcej się ruszać i dobrze spać, ale po prostu brakuje im na to czasu.
Kontynuuj czytanie 10.10.2024
Żachwy, takie małe morskie zwierzątka – pływają przez ocean, gdy są młode, aż znajdą podwodną rafę z ładnym widokiem, na której mogą się osiedlić, i nigdy więcej nie ruszają się przez resztę swojego życia.
Brak ruchu powoduje, że stają się one rodzajem bezmózgich brył z dwiema rurkami – jedną do zasysania wody, a drugą do jej wypuszczania. Inwestycja energii w układ nerwowy i mózg nie opłaca się, gdy żachwa i tak pozostaje nieruchoma.
Kontynuuj czytanie 7.10.2024
Tabele kalorii są dostępne w Internecie, na telefonie, tablecie i smartwatchach, takich jak Garmin i Apple Watch.
