Zdrowa żywność, która wcale nie jest taka zdrowa

Reklamy i niektóre nazwy produktów spożywczych bardzo chcą nas przekonać, abyśmy myśleli, że jemy coś zdrowego.

Jednak w wielu przypadkach nie jest to prawdą.

Wiele reklam sugeruje nam, jak to zdrowo będziemy się odżywiać, jeśli zjemy to czy tamto. Ile w czymś jest mleka, witamin, żywych kultur bakterii itp. Tego typu produkty mają jeszcze jedną stronę, o której nie mówi się w reklamach.

Mleczne batony dla dzieci

Przykładowo emitowane są  w telewizji reklamy mlecznych przekąsek dla dzieci, w których twierdzi się, jak dużo mleka jest w środku i jak zdrowe będą dzieci. Na zdjęciu widzimy, jak wylewa się cały karton rzekomo świeżego mleka, które następnie staje się batonem.

•  Nie dowiadujemy się jednak, jak dużo taki mleczny przysmak zawiera cukru i tłuszczu, bo inaczej by tak dzieciom nie smakował. Ponadto, jak wynika z ostatnich badań, trzy czwarte produktów zawierało dużo nasyconych kwasów tłuszczowych, a niektóre także kwasy tłuszczowe typu trans.

Oznaczenie “dietetyczny”

Dietetyczne parówki lub salami zawierają mniej tłuszczu, soli i przypraw, a jeśli chodzi o kalorie, 100 gramów dietetycznych kiełbasek ma tylko 130 kJ w porównaniu na przykład z kiełbaskami cielęcymi o dwukrotnie większej wartości.

•  Prowadzi to jednak do sytuacji, gdy pomyślimy sobie, że właściwie możemy zjeść ich więcej, bo nie są takie kaloryczne. Ale potem osiąga taki sam poziom spożycia, jak gdyby się zjadło zwykłe kiełbaski. Ponadto niektóre parówki dietetyczne dostępne na rynku mają w składzie ser, inne nie są pewne co do składu – a to oznacza dodatkowe kalorie.

Problem jest też z “dietetyczną” colą. Oznacza to, że choć nie zawiera cukru, to zawiera substancje słodzące. Jednak to tylko dezorientuje organizm, ponieważ ciało ludzkie nie potrafi rozpoznać tego sztucznego produktu, więc reaguje wytwarzaniem większej ilości insuliny w celu wyrównania poziomu cukru we krwi. W rezultacie osoba pijąca dietetyczną colę ma znacznie większy apetyt.

Produkty bio

Fakt, że dany produkt ma etykietę ekologiczną, nie oznacza nic poza tym, że najprawdopodobniej pochodzi z gospodarstwa ekologicznego, w którym uprawy lub zwierzęta są objęte szczególną opieką. Ponieważ jednak kilkakrotnie udowodniono, że etykieta ta jest nadużywana, nie można mieć co do tego pewności.

•  I z pewnością nie oznacza to, że jest to produkt zdrowy lub dietetyczny. Tłuste mięso z gospodarstwa ekologicznego będzie tak samo tłuste jak każde inne.

Ciemne pieczywo

Prawdopodobnie najsłynniejsze oszustwo. Nie każde ciemne ciasto jest pełnoziarniste. Aby wykorzystać obecne zainteresowanie produktami pełnoziarnistymi, firmy używają karmelu do zabarwienia zwykłego białego produktu i posypują jego powierzchnię kilkoma ziarnami, żeby dobrze wyglądało. Takie zdrowe to więc znowu nie jest.

Prawdziwy chleb razowy zazwyczaj nie jest taki ciemny, zawiera nasiona w cieście – co można stwierdzić jedynie po przekrojeniu chleba, ale też porządny sprzedawca składniki podaje.

• Zgodnie z prawem produkty oznaczone jako pełnoziarniste powinny być rzeczywiście pełnoziarniste. Nie daj się zwieść oznaczeniu “zbożowy” – oznacza ono tylko, że produkt jest zrobiony ze zboża, ale zwykła bułka też jest przecież jest zbożem.

Jeszcze jedna rzecz, o której często się zapomina: pod względem kalorycznym chleb biały i razowy są prawie takie same, a razowy wypada nieco gorzej, ponieważ zawiera tłuszcz w ziarnach. Ziarna zawierają jednak błonnik niezbędny dla organizmu człowieka.

Produkty mlecznie o obniżonej zawartości tłuszczu

Gdy tylko niektórzy widzą słowa “niskotłuszczowy” lub “beztłuszczowy”, czasami ulegają temu samemu złudzeniu, co w przypadku wspomnianych wcześniej parówek dietetycznych. Że mogą spożywać więcej tych produktów. W tym przypadku warto jednak zwrócić uwagę zarówno na składniki, jak i na wartość energetyczną produktu.

•  Żywność beztłuszczowa jest często słodzona ze względu na smak (tłuszcz jest nośnikiem smaku, a jeśli go nie ma, nie ma też smaku produktu). Pasteryzacja i homogenizacja często usuwają kultury probiotyczne (wysoka temperatura zabija wszystkie bakterie, nawet te zdrowe).

Co ciekawe, badania przeprowadzone przez amerykańskich naukowców wykazały, że otyłość rzadziej występuje u osób spożywających pełnotłuste produkty mleczne. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że tłuszcz mleczny zawiera kwas tłuszczowy CLA (sprzężony kwas linolowy), który wspomaga spalanie tłuszczu. Produkty pełnotłuste sprawiają, że organizm jest bardziej syty, więc nie odczuwa głodu tak szybko.

Płatki śniadaniowe

Jeśli jesz tylko płatki owsiane, ewentualnie z garścią orzechów i posłodzone miodem, wszystko jest w porządku. Jednak w sklepach pod nazwą musli oferowane są chrupiące grudki, które powstały przez dodanie cukru skarmelizowanego podczas pieczenia.

•  Zwłaszcza płatki śniadaniowe dla dzieci często zawierają konserwanty, sztuczne barwniki, aromaty, węglowodany i sód, a także dużo cukru.

Soja

Soja zawiera substancje antyodżywcze, a nawet trucizny, takie jak inhibitory proteazy, zmniejszające wykorzystanie białek w organizmie, lektyny hamujące wzrost, kwas fitynowy zmniejszający wykorzystanie minerałów, substancje zaburzające pracę tarczycy i antywitaminy, saponiny uszkadzające wątrobę, puryny powodujące podagrę, niestrawne oligosacharydy oraz duże ilości hormonów roślinnych – fitoestrogenów, zwłaszcza izoflawin, które mogą powodować problemy z reprodukcją, cyklem miesiączkowym i uszkodzenia płodu. Alergie na białko sojowe są stosunkowo powszechne w Europie i Ameryce Północnej.

•  Soja i produkty sojowe nie powinny być spożywane przez dzieci poniżej trzeciego roku życia. Ponadto wartość energetyczna nasion soi jest bardzo wysoka – 100 g soi ma prawie 1900 kJ.

Batony proteinowe

Tutaj wykorzystaną tą samą zasadę co w przypadku batonów dla dzieci – oprócz dodatku witamin i niezbyt zdrowego białka sojowego zawierają one także dużo cukru i tłuszczu, czasem więcej niż słodycze.

Batony z błonnikiem

Tutaj niebezpieczeństwo polega na tym, że organizm przyjmuje dużą dawkę błonnika jednorazowo, a nie w sposób ciągły przez cały dzień.

Kaszka błyskawiczna

Oczywiście nie wszystkie z nich są zdrowe i, podobnie jak w przypadku innych produktów spożywczych, należy zwracać uwagę na ich skład. Niektóre kaszki ponownie zawierają zbyt dużo cukru, barwników lub oleju sojowego.

Wafle ryżowe

Mimo że zawierają mało tłuszczu i kalorii, brakuje w nich składników odżywczych, w tym białka. Oznacza to, że nie wypełniają one organizmu, a wkrótce znów jesteś głodny i musisz jeść więcej. Wafle smakowe zawierają sztuczne substancje słodzące, barwniki i środki aromatyzujące.

Soki i przeciery owocowe

Sokowanie usuwa z owoców i warzyw błonnik, który jest pomocny przy prawidłowym wchłanianiu witamin, ale cukry pozostają.

Owoce i owoce suszone

Owoce (w tym suszone) są oczywiście zdrowe dzięki zawartym w nich witaminom, ale mają więcej kalorii niż warzywa (jedno jabłko lub gruszka to około 300-350 kJ) i zawierają dużo cukru (około 77%). Dlatego zaleca się spożywanie ich rano i w znacznie mniejszych ilościach niż warzyw.

Produkty bezglutenowe

Podobnie jak w przypadku pieczywa białego i razowego, produkty bezglutenowe nie są zdrowsze, ponieważ zawierają tyle samo składników odżywczych, co produkty zawierające gluten. Z drugiej strony, ponieważ gluten musi zostać zastąpiony produktem bezglutenowym, produkty bezglutenowe mogą zawierać więcej cukru, niezdrowych tłuszczów i rafinowanych zbóż (skrobi), które są odpowiedzialne za skoki poziomu cukru we krwi.

Sushi

Czy wiesz, że jedna rolka może zawierać około 300 kJ? Pamiętaj też, że rolki sushi zawierają więcej soli, mają wyższy indeks glikemiczny i mniejszą zawartość błonnika, więc za bardzo Cię nie nasycą.

Czekolada

Na wszelki wypadek. Tak, naukowcy odkryli, że czekolada jest zdrowa. W niewielkich ilościach dziennie. Nie mówimy tu jednak o czekoladzie mlecznej, ale o prawdziwej, ciemnej czekoladzie, zawierającej co najmniej 70% kakao.

Chipsy warzywne

Może nie są one tak niezdrowe jak dobrze znane tłuste chipsy ziemniaczane, ale nadal zawierają duże ilości soli i tłuszczu oraz minimalną ilość składników odżywczych. A jeśli są smażone, zawartość tłuszczu jest jeszcze wyższa.

Popcorn

Często polecany jako zdrowy substytut snacków. Nie wolno jednak używać gotowych torebek z supermarketów. Większość z nich jest już aromatyzowana, więc zawierają dużo soli, tłuszczu, eklerów i sztucznych aromatów.

Autor: Jan Lipšanský
foto: depositphotos.cz

Tip redakcji:

Licz zjadane kalorie z naszą aplikacją