Droga do zdrowia
i dobrego samopoczucia
App store rating

Droga do zdrowia
i dobrego samopoczucia

Wszystko, co musisz wiedzieć o białku

Bardzo częstym pytaniem, które jednak wciąż gdzieś powraca jest: „Gdzie mogę znaleźć białko? Nie mogę zaspokoić mojego zapotrzebowania na białko.

Przyjrzyjmy się więc temu bliżej. Jestem głęboko przekonany, że po przeczytaniu tego artykułu będzie Ci o wiele łatwiej wypełnić swoje kółko białek w aplikacji.

Na początek trochę teorii i dlaczego wypełnienie białkowe jest tak ważne

Białka są podstawowym elementem budulcowym do tworzenia i regeneracji komórek. Są ważne dla odporności i przyspieszają gojenie się ran. Wystarczająca ilość białka chroni masę mięśniową przed jej utratą podczas redukcji, kiedy naszym celem jest głównie utrata tkanki tłuszczowej, a nie mięśniowej – można to osiągnąć poprzez deficyt kaloryczny przy odpowiedniej ilości białka. Jednocześnie jednak odpowiedni jest również trening siłowy, który da mięśniom niezbędny impuls, aby powiedzieć organizmowi, że potrzebujemy masy mięśniowej. Deficyt kaloryczny nie musi być niepotrzebnie zbyt głęboki, ponieważ może to spowodować większą utratę masy mięśniowej.
Ponadto, jeśli staramy się schudnąć, zaleca się przyjmowanie wystarczających ilości białka w diecie również ze względu na jego wysoki efekt sycący (który jest również efektem błonnika) i jego efekt termiczny (tj. organizm musi wydać więcej energii na trawienie białka niż na trawienie węglowodanów i tłuszczów).
  • 1 g białka ma wartość kaloryczną 4 kcal (tyle samo dla 1 g węglowodanów, 1 g tłuszczu to 9 kcal).

Ile białka potrzebujemy?

Przeciętna nieaktywna osoba potrzebuje 0,8 g białka/kg masy ciała. Sportowcy siłowi 1,4 – 2,2 g/kg masy ciała. Seniorzy do 1,2 g/kg masy ciała (aby pomóc utrzymać masę mięśniową i siłę). Dla przeciętnej, mało aktywnej osoby bardziej odpowiednie może być około 1,2 – 1,5 g białka/kg masy ciała.
Ilość białka może nam wyliczyć aplikacja Dine4Fit, ale…
W większości przypadków możemy kierować się aplikacją Dine4Fit, aby ustalić potrzebną nam ilość białka. Są jednak wyjątki – przy problemach z nerkami, konieczne jest skonsultowanie ilości białka z lekarzem (przy zdrowych nerkach, nawet wyższe do wysokich ilości białka nam nie zaszkodzą, mogą być po prostu zbędne). Drugim przypadkiem jest sytuacja, gdy mamy wysoki procent tkanki tłuszczowej w organizmie (około 40% tkanki tłuszczowej i powyżej). W tym przypadku aplikacja często ustawia niepotrzebnie wysoką ilość białka i można ją dostosować, w przeciwnym razie użytkownicy niepotrzebnie stresują się, że nie są w stanie osiągnąć ustawionej wysokiej ilości.
W takich przypadkach ilość białka można obliczyć na podstawie aktywnej masy ciała, tzw. FFM. FFM obliczamy, odejmując od całkowitej masy ciała procentową zawartość tkanki tłuszczowej. Na przykład przy wadze 100 kg i 40% tkanki tłuszczowej FFM wynosi 60 kg. W praktyce z klientami sprawdziło mi się mnożenie tej wartości przez współczynnik 1,8, co oznacza, że optymalna ilość białka potrzebna do utrzymania masy mięśniowej w tym przypadku wynosi około 108 g (60×1,8). Białko, które w takim przypadku zmniejszamy względem automatycznego ustawienia apki, można dodać w tej samej ilości w formie węglowodanów, ponieważ oba składniki mają tę samą wartość kaloryczną.

Gdzie znaleźć białko

Zwierzęce – jaja, mięso, ryby, produkty mleczne i sery (Skyr, mozzarella, Cottage, twaróg, mleko, jogurt grecki, ricotta…), sery twarde, serki, wysokiej jakości szynka, schmakoun, białko serwatkowe…
Roślinne – soja, komosa ryżowa, amarantus, orzechy, płatki owsiane, rośliny strączkowe, makaron, płatki orkiszowe…

Niektóre główne źródła białka

  • 100 g surowego mięsa – około 20 g białka
  • 1 jajko – 6 g białka
  • 100 g sera żółtego 30% – 25 g białka
  • 100 g twarogu – 10–26 g białka w zależności od rodzaju
  • 100 g Skyru – 12 g białka
  • 100 g jogurtu greckiego – 10 g białka
  • 100 g mozzarelli – 18 g białka
  • 100 g serków wiejskich – 28 g białka (uwaga na wyższą zawartość soli)
  • 100 g roślin strączkowych – 20–26 g białka w zależności od rodzaju
  • 100 g surowej soi – 31 g białka
  • 100 g płatków owsianych – 13 g białka

Czy wszystkie białka są sobie równe?

Białka są zbudowane z poszczególnych aminokwasów. Te, które zawierają wszystkie 20 aminokwasów, nazywamy pełnowartościowymi – należą do nich źródła białek pochodzenia zwierzęcego oraz soja i komosa ryżowa.

Ważna jest również biologiczna wartość białek – w uproszczeniu oznacza to stopień, w jakim organizm jest w stanie przyswoić i wykorzystać dane białko. Ocena odbywa się na skali od 0 do 100. Najwyższe wartości mają białka pochodzenia zwierzęcego (białko serwatkowe 96, jajka 94, mięso 91, mleko 90). Źródła roślinne mają jednak znacznie niższą biologiczną wartość, co oznacza, że organizm przyswaja z nich mniej białka (soja 64, rośliny strączkowe 50).

Z tego punktu widzenia nie jest najlepszym pomysłem uleganie modzie na proteinowe lub wieczorne pieczywo, które co prawda zawiera dużą ilość białka, ale niekoniecznie wysokiej jakości i o niskiej przyswajalności. Dlatego nie warto przeznaczać dużej części dziennej dawki białka na takie pieczywo. Lepiej wybrać pieczywo o lepszym składzie, a białko dostarczyć z bardziej wartościowych źródeł (wymienionych powyżej).

Nie daj się nabrać!

Znaczenie białek (protein) dostrzegają także sprzedawcy, którzy wykorzystują to w sprytnym marketingu. Na wielu produktach można znaleźć magiczne słówko PROTEIN, przez które cena często jest znacznie podwyższona. A ilość białka w tych produktach nie musi być znacznie wyższa niż w zwykłych produktach spożywczych. Nie ma potrzeby od razu sięgać po te produkty, naprawdę wystarczą podstawowe artykuły spożywcze.

A teraz praktycznie – przykłady pełne białka.

Przygotowałem dla Was propozycje w postaci przykładowych talerzy na codzienne spożycie 120–130 g białka (w wersjach klasycznych i dla tych, którzy nie mogą jeść produktów mlecznych). Talerze skupiają się na źródłach białka. Z pewnością warto je uzupełnić warzywami, owocami, orzechami itp., aby zachować jak największą różnorodność i dostarczyć ciału wszystkiego, czego potrzebuje.
Chodzi o inspirację, która  zilustruje, z jakich produktów można czerpać białko. Oczywiście każdy niech dostosuje ich ilość do swoich indywidualnych potrzeb.

Pomysł nr.1

Śniadanie – 50 g płatków owsianych z 150 ml mleka (można dodać orzechy, nasiona, jagody…)
Przekąska – 50 g chleba i opakowanie mozzarelli light (125 g) – do tego warzywa
Obiad – 150 g piersi z kurczaka i 50 g ryżu basmati – do tego warzywa, kiszona kapusta
Przekąska – 250 ml kefiru naturalnego, opakowanie jogurtu greckiego naturalnego (140 g) + łyżeczka dżemu
Kolacja – 50 g chleba z 3 plastrami sera żółtego 30% – do tego warzywa

Pomysł nr. 2 (bezmleczny)

Śniadanie – 60 g płatków owsianych zalanych wodą (można dodać orzechy, nasiona, jagody…)
Przekąska – 50 g chleba, puszka tuńczyka (najlepiej w własnym sosie), 2 jajka – do tego warzywa
Obiad – 150 g piersi z kurczaka i 50 g ryżu basmati – do tego warzywa, kiszona kapusta
Przekąska – 50 g chleba, puszka czerwonej fasoli (225 g netto) – do tego warzywa
Kolacja – 40–50 g chleba, 5 plastrów wysokoprocentowej szynki – do tego warzywa

Pomysł nr. 3 (130 g białka)

Śniadanie – 50 g płatków orkiszowych z 150 ml mleka (można dodać orzechy, nasiona, jagody…)
Przekąska – Cottage (opakowanie 200 g)
Obiad – 150 g piersi z indyka i 200 g ziemniaków – do tego warzywa, kiszona kapusta (mięso można zamienić np. na pierś z kurczaka, królika, łopatkę wieprzową, polędwicę…)
Przekąska – 250 ml kefiru naturalnego, opakowanie Skyru naturalnego (150 g) + łyżeczka dżemu
Kolacja – 100 g chleba z 3 plastrami sera żółtego 30% i 3 plastrami chudej szynki – do tego warzywa

Pomysł nr. 4 (bezmleczny, 122 g białka)

Śniadanie – 60 g płatków orkiszowych zalanych wodą (można dodać orzechy, nasiona, jagody, gorzką czekoladę…)
Przekąska – 50 g chleba, puszka tuńczyka (najlepiej w własnym sosie) – do tego warzywa
Obiad – sałatka z 50 g czarnej soczewicy, 50 g makaronu, 100 g piersi z indyka, warzyw (można dodać olej według uznania)
Przekąska – 100 g chleba, 4 plastry chudej szynki, 2 jajka – do tego warzywa
Kolacja – tofu (opakowanie 180 g) – do tego warzywa
Teraz już wiecie, jak się za to zabrać, więc do dzieła, wypełniajcie talerze białkiem! 🙂
Autor: Pavel Furch, dietetyk i instruktor fitness
foto: cz.depositphotos.com i autor

dine4fit.pl

Redakcja
www.dine4fit.pl

1.2.2025 dine4fit.pl Ciekawe, Przepisy na zdrowe potrawy, Różne

Z archiwum

Bogusia: Dine4Fit to dla mnie styl życia

Choć już od długiego czasu śledzimy historie użytkowników Dine4Fit, nigdy nie przestajemy się dziwić temu, co może zdziałać ludzka determinacja.

Przeczytajcie historię Bogusi, która zaczęła się odchudzać przy wadze 127 kg, mając trójkę dzieci i stos leków.

Kontynuuj czytanie 14.11.2022

Powiązane artykuły

Odchudzanie, zdrowy styl życia i motywacja (część 2):

… czyli myśl o jedzeniu inaczej

Masz dość niekończącego się kręgu diet i zakazów?

Może nadszedł czas, by przestać szukać cudownych rozwiązań i zacząć traktować jedzenie jako coś, co ma Ci pomagać, a nie Cię ograniczać.

Kontynuuj czytanie 17.4.2025

Jak okiełznać ochotę na słodycze

W mojej pracy, czy to doradcy żywieniowego czy trenerki często spotykam się z powtarzającymi się problemami, które utrudniają ludziom schudnięcie.

Jednym z nich jest nieustanna i silna ochota na słodkie produkty.

Kontynuuj czytanie 14.4.2025

Ciało schudło, głowa nie nadążała

Schudłam. Po latach starań, liczba na wadze w końcu zmieniła się na taką, którą uznałam za akceptowalną. Przez ten czas kilka razy zmieniałam garderobę.

Kiedy zaczęło mi być luźno, musiałam zaciskać pasek. Ludzie wokół zaczęli zauważać zmianę.

Kontynuuj czytanie 10.4.2025

Żylaki – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Żylaki to problem, który dotyka coraz większą liczbę osób, szczególnie w społeczeństwach, w których tryb życia jest mało aktywny. Często są one traktowane jako problem estetyczny, ale w rzeczywistości mogą prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych. W tym wpisie przyjrzymy się, czym są żylaki, jakie są ich przyczyny, objawy i jak można je leczyć.

Kontynuuj czytanie 31.3.2025

Jak prawidłowo ćwiczyć brzuch III – Neutralna pozycja kręgosłupa i przegląd ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha

Neutralna pozycja kręgosłupa jest również bardzo często wspominana w kontekście mięśni brzucha. Czym dokładnie jest, wyjaśnimy sobie dzisiaj.

Neutralna pozycja kręgosłupa to nie – jak się czasem mówi – pozycja, w której zostaniesz już na zawsze.

Kontynuuj czytanie 26.3.2025

Dostępne wszędzie tam, gdzie ich potrzebujesz

Tabele kalorii są dostępne w Internecie, na telefonie, tablecie i smartwatchach, takich jak Garmin i Apple Watch.

App Store Google Play

Dine4Fit Banner Dine4Fit Banner