Jak prawidłowo przechowywać i używać przyprawy?

Kolejna porcja kuchennych porad nie tylko dla użytkowników naszej aplikacji Dine4Fit.

Jak radzić sobie z przyprawami? A w sumie to także z herbatą i kawą…

Ktoś „mądry” poradził mi kiedyś, (każdy z Was to gdzieś pewnie słyszał), żeby zmieloną kawę przechowywać w lodówce. Mówił, że będzie trwalsza. Na pierwszy rzut oka ma to sens – temperatury w okolicach zera spowalniają procesy gnilne w żywności, powstawanie pleśni itp. krótko mówiąc żywność dłużej się przechowuje. Jednak wyjmując i otwierając tą kawę chcąc nie chcąc poprzez ekspozycję na zmienną temperaturę dostarczamy do niej wilgoci. W lodówce także tworzy się wilgoć.  I co wtedy taka wilgotna kawa? Tak, będzie pleśnieć i nie przetrwa długo. Ale podobnie jest z przyprawami czy suszonymi liśćmi herbaty (jeśli robisz napary).

Jakie czynniki znacząco skracają trwałość przypraw i czego należy unikać?

• w ciemności, szczególnie bez ekspozycji na światło słoneczne
• w suchym miejscu,
• bez dopływu powietrza,
• w stabilnej temperaturze do około 25 °C.

Rozbijmy to teraz punkt po punkcie.

Wilgotność

Wilgoć nie tylko prowadzi do zmian wagi i smaku. Jeśli zmielone przyprawy wchłoną wilgoć, często stają się zjełczałe. Po grudkach w przyprawach można rozpoznać nie to, że zamieszkała w nich ćma, ale to, że wystawiliśmy je lub wielokrotnie wystawialiśmy na działanie wilgoci. W ten sposób degradujemy i skracamy okres przydatności przyprawy do spożycia. Wilgoć stanowi również zagrożenie dla zdrowia, ponieważ sprzyja rozwojowi pleśni, bakterii i drożdży.

Temperatury

W niskich temperaturach, na przykład w lodówce, przyprawy stają się wilgotne. Z kolei wysokie temperatury powodują utlenianie lub odparowywanie olejków eterycznych zawartych w przyprawach, co prowadzi do utraty smaku. Nawiasem mówiąc, dlatego też nie ma sensu ponowne zalewanie już raz zaparzonej kawy, ponieważ niezbędne substancje zostały już wypłukane przez ciepło. Jedynym wyjątkiem są liście zielonej herbaty lub oolong, które można zalewać czterokrotnie w ciągu maksymalnie jednego dnia.

Możesz nadal używać szklanych słoiczków na przyprawy, które są powszechnie dostępne. (Ciemne słoiki na przyprawy byłyby prawdopodobnie najlepsze, ale chyba o takie ciężko). Upewnij się tylko, że są one szczelnie zamknięte, aby powietrze nie dostało się do środka. Następnie umieść same przyprawy w spiżarni lub w szafkach kuchennych czy w szufladach, ale nie w pobliżu kuchenki lub zlewu. Krótko mówiąc, wszędzie tam, gdzie przyprawy będą znajdować się w ciemnym miejscu w normalnej temperaturze pokojowej, z dala od bezpośredniego źródła ciepła lub światła.

Podczas gotowania należy otwierać przyprawy (lub zamykane torebki) tylko na najkrótszy niezbędny czas, a na pewno nie nad kuchenką podczas gotowania. Jest to powszechna praktyka, która niestety zmniejsza wartość i trwałość przypraw. Oznacza to, że niektórzy ludzie posypują przyprawami garnek lub patelnię bezpośrednio nad kuchenką podczas gotowania. Nie mają pojęcia, że pozostałe przyprawy w opakowniu chłoną w tym momencie wilgoć z gotowanej potrawy, a także są narażone na działanie ciepła, więc szybciej tracą swój smak i kolor. Alternatywnie, gdy są mokre, sklejają się w grudki. Jeśli dojdzie do kondensacji, w przyprawach może pojawić się pleśń.

Osobiście przed gotowaniem układam zamknięte przyprawy na blacie, kładę obok nich małą łyżeczkę, a następnie używam jej do posypywania potraw. Pozwala to uniknąć kontaktu z wilgocią, parą i ciepłem, a także ułatwia odmierzanie liczby gramów. Można też posypać przyprawami dłoń, ale nadal z dala od powierzchni gotowania. Łyżka lub dłoń ma również tę zaletę, że nie wsypiesz więcej przypraw z torebki lub słoika z przyprawami do potrawy, niż pierwotnie zamierzałaś.

Jak długo można przechowywać przyprawy?

Zmielone przyprawy przetrwają od jednego do dwóch lat, jeśli będą odpowiednio przechowywane, podczas gdy niezmielone przyprawy przetrwają od 3 do 5 lat. W końcu wystarczy je powąchać. Jeśli przyprawa nie ma aromatu, straciła swoje właściwości i niestety nadaje się do wyrzucenia. Można spróbować sztuczki polegającej na smażeniu przypraw w oleju, aby sprawdzić, czy się „obudzą”.

Mówi się, że dobra zielona herbata nadal nadaje się do użytku po dziesięciu latach, jeśli jest odpowiednio przechowywana. Jest nawet sprzedawana na specjalnych giełdach z liśćmi herbaty, które mają kilkaset lat. Ale to mniej więcej to samo, co wino z Titanica. Ciekawy rarytas, ale nie ma się czym znowu ekscytować. Otrzymana tak herbata jest słaba i nieświeża. Zmieloną kawę należy zużyć w ciągu tygodnia. Ziarna kawy wytrzymują około 4-6 miesięcy od palenia, jeśli są pakowane próżniowo, ale nadal lepiej używać ziaren palonych jak najbliżej daty zakupu.

• Przeterminowane liście herbaty i kawę można jednak zaparzyć w wodzie, którą następnie podlewamy kwiaty lub używamy do kompostu (zawierają one azot potrzebny roślinom).

Jaka jest najstarsza przyprawa?

Uważa się, że najstarszą przyprawą jest cynamon, którego wiek szacuje się na 4000 lat. Egipcjanie używali go nie tylko do aromatyzowania żywności, ale także do balsamowania zwłok. Ale dysponujemy również 4000-letnimi zapisami z Indii dotyczącymi stosowania kurkumy. Używano jej nie tylko jako środka aromatyzującego, ale także jako leku, a nawet perfum, czarnego pieprzu, czosnku, kardamonu lub gałki muszkatołowej.

Chińska księga na temat wpływu roślin i ziół na zdrowie ma 4700 lat. Starożytni Egipcjanie używali kolendry, kopru włoskiego, jałowca, kminku i tymianku, a szafranu w starożytnej Mezopotamii uży3 500 lat temu. W przypadku jednej historycznej przyprawy nie mamy pojęcia, co to było, znamy tylko nazwę silfium (silphion). Podobno była to krzyżówka kopru włoskiego, asafedytu i kopru. Dziś uważa się, że jest to zapomniana odmiana kopru włoskiego o nazwie ferula drudeana.

Najstarsza znaleziona herbata została odkryta w grobowcu chińskiego cesarza Liu Qi, który zmarł w 141 r. p.n.e. (nawiasem mówiąc, archeolodzy znaleźli również jęczmień, ryż i szpinak wraz z tą herbatą). Ponieważ herbata nie rosła w tym czasie na tym obszarze, musiała zostać importowana.

foto: cz.depositphotos.com