Rozkoszny tłuścioszek, ale z wiekiem się wyciągnie, bo rośnie. Znacie to? Często tak właśnie jest, ale tendencja jest inna, liczby mówią co innego. Jak to jest z otyłością u dzieci?
Otyłość nie tylko ma wpływ na wygląd, ale jest również poważnym problemem zdrowotnym, który może mieć negatywne skutki dla zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Niestety, otyłość dotyka coraz częściej dzieci i młodzieży, a ich styl życia sprzyja nadmiernemu gromadzeniu tkanki tłuszczowej. Dane z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2016 roku wskazują, że na całym świecie z nadwagą i otyłością zmagało się aż 390 milionów dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat. W Polsce sytuacja również jest niepokojąca, z badania Instytutu Żywności i Żywienia wynika, że odsetek dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością wzrósł z niecałych 9% w 1995 roku do prawie 16% obecnie. Problem otyłości dotyczy także dorosłych, gdzie aż co druga osoba boryka się z nadmiarem kilogramów. Szacuje się, że do 2025 r. będzie 177 milionów 5 – 17 latków z nadwagą oraz 91 milionów z otyłością.
Głównymi przyczynami otyłości są zła dieta, nieodpowiedni styl życia i brak równowagi energetycznej, co oznacza spożywanie więcej kalorii niż się spala. Nadmierne spożycie przetworzonej żywności bogatej w tłuszcze i cukry, a także ograniczona aktywność fizyczna związana z postępem społecznym i technologicznym stanowią kluczowe czynniki. Dodatkowo pandemia COVID-19, ograniczająca aktywność fizyczną i zamknięcie wielu aktywności, również wpłynęły na rosnący problem otyłości.
Przyjrzyjmy się niektórym z głównych skutków otyłości u dzieci:
- Problemy zdrowotne: Otyłość może zwiększać ryzyko wystąpienia różnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, astma, choroby wątroby, problemy z kośćmi i stawami, a także niektóre rodzaje nowotworów. Otyłe dzieci są narażone również w wieku dorosłym na zwiększone ryzyko niepełnosprawności, chorób układu sercowo-naczyniowego, zaburzeń endokrynologicznych – np. insulinooporności, cukrzycy typu II, zespołu policystycznych jajników, problemów zdrowotnych związanych z układem mięśniowo-szkieletowym, w tym chorobę zwyrodnieniową stawów, bóle kręgosłupa, skoliozę, płaskostopie, zaburzeń gospodarki lipidowej – podwyższony poziom trójglicerydów, cholesterolu LDL i całkowitego, niektórych typów nowotworów, astmy oskrzelowej czy zaburzeń snu.
- Zaburzenia metaboliczne: Otyłość u dzieci może wpływać na metabolizm, co prowadzi do zaburzeń w procesach przemiany materii i hormonów.
- Zmniejszona jakość życia: Otyłość może wpływać na jakość życia dziecka, powodując m.in. zmniejszoną wydolność fizyczną, trudności w uczestniczeniu w aktywnościach fizycznych i społecznych, a także problemy z samooceną i depresję.
- Trudności w szkole: Dzieci otyłe mogą mieć trudności w koncentracji i osiąganiu sukcesów w nauce, co może prowadzić do problemów w szkole.
- Ryzyko otyłości w dorosłym życiu: Dzieci otyłe mają większe prawdopodobieństwo stania się dorosłymi z otyłością, co z kolei niesie za sobą dalsze ryzyko problemów zdrowotnych.
- Izolacja społeczna: Otyłość może powodować izolację społeczną i stygmatyzację, co może wpływać na rozwój społeczny i emocjonalny dziecka.
- Wpływ na układ kostno-mięśniowy: Nadmierna masa ciała może obciążać układ kostno-mięśniowy, prowadząc do problemów z kręgosłupem, stawami i kośćmi.
- Zmniejszona długość życia: Otyłość w dzieciństwie wiąże się z większym ryzykiem skrócenia długości życia i wystąpienia problemów zdrowotnych w późniejszym wieku.
Jak zapobiegać otyłości u dzieci i młodzieży? Zapobieganie otyłości u dzieci i młodzieży wymaga kompleksowego podejścia i zaangażowania różnych podmiotów: rodziców, nauczycieli, lekarzy, dietetyków, psychologów, samorządów, mediów i organizacji pozarządowych. Kluczową rolę odgrywa edukacja zdrowotna i promocja zdrowego stylu życia. Ważne jest, aby od najmłodszych lat kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe i zachęcać do regularnej aktywności fizycznej. Nie należy podawać dzieciom wysoko przetworzonej żywności, słodyczy, napojów gazowanych i słodzonych. Zamiast tego należy zapewnić im zróżnicowaną i zbilansowaną dietę bogatą w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude mięso, ryby, nabiał i zdrowe tłuszcze. Należy również ograniczyć czas spędzany przed ekranami telewizora, komputera czy smartfona i zastąpić go aktywnym wypoczynkiem na świeżym powietrzu. Warto również zadbać o odpowiednią ilość snu i redukcję stresu. Jeśli podejrzewamy u dziecka nadwagę, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą lub lekarzem rodzinnym, który oceni stan zdrowia dziecka i skieruje je do odpowiednich specjalistów. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja dietetyka, endokrynologa czy psychologa.
Otyłość u dzieci i młodzieży to poważny problem zdrowotny i społeczny, który wymaga natychmiastowego działania. Nie możemy być obojętni na cierpienie naszych dzieci i narażać ich na niebezpieczne konsekwencje w przyszłości. Pamiętajmy, że zdrowie naszych dzieci zależy w dużej mierze od nas samych i naszego przykładu. Dbajmy o to, aby nasze dzieci były szczęśliwe i zdrowe.
Jak to zrobić?
Zachęcanie dziecka do aktywności fizycznej może być przyjemne i satysfakcjonujące dla obu stron. Oto kilka sposobów, jak to zrobić:
- Bądź przykładem: Dzieci często naśladują swoich rodziców. Jeśli jesteś aktywny fizycznie, dziecko będzie bardziej skłonne do podjęcia podobnych aktywności. Bądź aktywny wraz z dzieckiem, uczestnicz w zabawach na świeżym powietrzu, wspólnie uprawiajcie sport czy ćwiczcie razem.
- Znajdź aktywność, która go interesuje: Pozwól dziecku wybrać aktywność fizyczną, która go interesuje i sprawia mu przyjemność. Może to być jazda na rowerze, pływanie, taniec, gra w piłkę nożną czy nawet joga. Wspólnie poszukajcie czegoś, co będzie ciekawe dla obu.
- Organizujcie zabawy na świeżym powietrzu: Planujcie wspólne spacery, wycieczki rowerowe, pikniki czy zabawy na placu zabaw. Zabawa na świeżym powietrzu pozwoli dziecku spędzić aktywnie czas i pobawić się z innymi dziećmi.
- Pozwól na swobodę i zabawę: Dzieci kochają swobodę i kreatywność. Pozwól dziecku swobodnie biegać, skakać, tańczyć czy chodzić na rękach. Im bardziej aktywnie się bawi, tym lepiej dla jego zdrowia.
- Zapewnij odpowiedni sprzęt: Upewnij się, że dziecko ma odpowiedni sprzęt do uprawiania wybranej aktywności fizycznej. Niech będzie to wygodny strój sportowy, odpowiednie buty czy sprzęt sportowy, który umożliwi mu wygodne i bezpieczne ćwiczenia.
- Stwórz rutynę: Staraj się wprowadzić regularne sesje aktywności fizycznej do harmonogramu dnia dziecka. Może to być codzienny spacer po szkole, ćwiczenia w domu czy trening na świeżym powietrzu.
- Bądź pozytywny i wspierający: Zachęcaj dziecko, bądź pozytywny i wspierający w jego wysiłkach. Chwal za każdy postęp i osiągnięcie, niezależnie od tego, jak małe może być.
- Organizuj aktywności razem z innymi dziećmi: Organizuj spotkania z innymi dziećmi, gdzie można wspólnie bawić się na świeżym powietrzu. To zachęci dziecko do udziału w aktywności fizycznej, ponieważ będzie to dla niego przyjemniejsze i bardziej motywujące.
- Nie wymuszaj: Ważne jest, aby nie wymuszać aktywności fizycznej na dziecku. Zamiast tego, próbuj zrozumieć, co go interesuje i na co ma ochotę. Zachęcanie powinno być subtelne i oparte na pozytywnym nastawieniu.
Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, więc ważne jest, aby dostosować podejście do jego indywidualnych zainteresowań i potrzeb. Wspólna aktywność fizyczna może być świetną okazją do spędzenia czasu razem i wspierania zdrowego stylu życia.
foto: https://unsplash.com/@providence
Komentarze nie odzwierciedlają opinii redakcji ani administratora bloga.